KURD BEYLIK VE HANEDANLAR :

 KURD BEYLIK VE HANEDANLAR :

Bati Anadolu Orta anadolu Doğu, ve Guneydogu Abadolu daki Kürd

beyliklerinin adları,merkezleri 

tarihî kuruluş yıllarını içeren iki dilli (Kürtçe–Türkçe) liste

Bu listede Gördüğünüz her hangi bir Eksiklik varsa  onlari yorumlara yazabilirseniz iyi olur.

🏰 I.KÜRT BEYLİKLERİ (900–1800)

Kürtçe Adı Türkçe Adı Merkez Tarih (Kuruluş–Yıkılış)

Emareta Botan Botan Emirliği Cizîr (Cizre) 1320 – 1847

Emareta Hekarî Hakkari Beyliği Gever / Oramar 1200’ler – 1840’lar

Emareta Bedlîs Bitlis Beyliği Bedlîs (Bitlis) 1183 – 1847

Emareta Soran Soran Beyliği Rawanduz 1399 – 1836

Emareta Baban Baban Emirliği Silêmanî 1649 – 1850

Artûqiyanê Heskîf Hasankeyf Artukluları Heskîf 1102 – 1231

Emareta Dîla Eğil Beyliği Dîla (Eğil) 1049 – 1864

Emareta Zirkan Zirqan Beyliği 

Mêrdîn civarı 1335 – 1830

Emareta Şaddadî Şeddadîler Gence – Dvin 951 – 1199

Emareta Marwanî Merwanîler Amed – Mêrdîn 990 – 1085

Eyyubiyan Eyyubîler Dımaşk – Mısır 1171 – 1250

Babekiyan Babekiler Azerbaycan 

816 – 838

Şerefxanê Bedlîsî Şerefhanoğulları Bitlis 1596 – 1650 civarı

Semsûrîyan Adıyaman Beyliği Semsûr (Adıyaman) Ortaçağ – Osmanlı

Kelanîyan Kelanî Beyliği Hewlêr – Şêxan 1600’ler

Germiyanîyan (Erken) Germiyan (Doğudaki kolu) Harîr, Şêxan 1100–1200’ler

Sînemîlîyan Sinemilli Beyliği 

Dêrsim civarı 1500–1800 arası

Rewendiyan Revendî Beyliği Botan-Soran arası 1100–1500 civarı

Bradostiyan Bradost Beyliği 

Urmiye civarı 1550 – 1830

09.06.2025     İ.ATEŞ

🏰 ANADOLU’DAKİ KÜRD BEYLİKLERİ – İKİ DİLLİ TABLO

(11.–15. yüzyıl arası ağırlıklı)

Kürtçe Adı Türkçe Adı Merkez / Açıklama

Emareta Germiyanî > Germiyanoğulları Kütahya – Simav

Emareta Menteşeyan Menteşeoğulları Muğla – Milas

Emareta Aydînan Aydınoğulları 

Aydın – Birgi

Emerate Amasiyan Amasya Emirligi 

Emareta Inalîyan >  İnaloğulları Diyarbakır – Silvan

Emareta Dilmaçiyan >

Dilmaçoğulları  Bitlis – Muş

Emareta Eretna  > Eretna Beyliği Kayseri – Sivas

Emareta Karaman  > Karaman Beyliği Karaman – Konya

Emareta Çubukyan > Çubukoğulları Harput çevresi

Emareta Artukiyanê > Amed Diyarbakır Artukluları Amed (Diyarbakır)

Emareta Artukiyanê > Mêrdîn Mardin Artukluları Mêrdîn

Emareta Artukiyanê Heskîf > Hasankeyf Artukluları Heskîf (Hasankeyf)

Emareta Taceddînyan >  Taceddinoğulları Tokat – Niksar

Emareta Dulkadîrî > Dulkadiroğulları Maraş – Elbistan

Emareta Zulkadriyê Mirdêsî Mirdasi Zulkadir Beyliği (Kürt Dulkadirli) Maraş çevresi

🔎 Notlar:

Germiyanoğulları: Kürt aşireti Germiyan’dan türemiştir. 

Batı Anadolu’da yerleşiktir.

Menteşeoğulları ve Aydınoğulları: Kürt topluluklarının birleştiği yapılardır Ege ve çevresinde yerleşik 

Eretna Beyliği :  Horasanlı Kürt asiretleriyle köken olarak  akraba asiretlerdir.

Dulkadiroğulları: Kürt kökenli 

Mirdasi aşiretine bağlanır.

Taceddinoğulları : Kürt aşiretler karışımıdir. 

Kurdler Anadolunun her karış toprağında on binlerce yıldır varlar.

Bir yerlerden bir yerlere göçle gelmemislerdir.

Diğer Kurd beylik ve hanedanliklari

Dogu/Guneydogu/Kafjaslar/Horasan/Büyük Aryan coğrafyası  ...

Dewami  gelecek ..

09.06.2025       İ.Ateş

🏞️ Anadolu’daki Kürt Beylikleri ve Hanedanlıkları (Ege’den Doğu’ya)

🟢 Beylik/Hanedan 🗓️ Tarih 🌍 Bölge 🏷️ Not

Aydınoğulları 1300–1390  İzmir – Aydın – Tire Kürd kökenli beylik  

Kurucusu Key/Mîr Aydın Bey dir.

Bu beyligin ahalisi full Kürddur

Menteşeoğulları 1261–1424 

Muğla – Fethiye – Denizli Menteşe Bey’in Kürt kökenli olduğu tarihi  kaynaklarda belirtilir.

Germiyanoğulları 1300–1429 

Kütahya – Uşak – Afyon  Beyliğin kurucuları Kürt asıllı Osmanlı hanedanı ile akrabalık kurulmuştur.

Hamidoğulları 1280–1390  Isparta – Burdur – Antalya Kurucu Dündar Bey’in Kürt kökenli olduğu  Osmanlı kaynaklarında geçer.

Karamanlılar 1250–1487 Konya – Karaman – Niğde Karaman Beyliği içinde agirlikta Kürt unsurlar olduğu bilinmektedir.

Dulkadiroğulları 1337–1522  

Maraş – Elbistan – Malatya Kürt beyliği yöneticilerin Kürt olduğu  kayıtlarda yer alır.

Ramazanoğulları 1352–1608 Adana – Tarsus – Çukurova Kürt Osmanlı'nın doğrudan bağımlı beyliklerindendi.

Artuklular 1102–1409  Mardin – Diyarbakır – Hasankeyf Tamamen Kürt kökenlidir. Artuk Bey ve oğulları Kürt komutanlardır.

Mervanîler 990–1085 Diyarbakır – Batman Mervan bin Fehraddîn’in kurduğu Kürt hanedan.

Hezbanîler 906–1010 

Şırnak – Botan İlk Kürt İslam emirliği.

Botan Emirliği 1200–1847 Botan (Şırnak – Cizre) Bedirxan Bey’in soyu. Osmanlı döneminde Kürdistan Eyaleti'nin parçasıydı.

Bitlis Hanlığı 1250–1847 Bitlis Şerefhanlar tarafından yönetilmiştir.

Hakkari Emirliği 1300–1845 Hakkari – Çölemerik Hakkari Kürt beyliği.

Van (Hosap) Beyliği 1300–1600 

Van – Gürpınar Urartu-Kürt devamlılığı taşır.

Palû (Palu) Beyliği 1495–1845  

Elazığ – Palu Uzun ömürlü Kürt beyliği.

Harput Kürt Beyliği 1100–1500

Elazığ (Harput) 

Sason Kürt Beyliği 1500–1800 Batman – Sason Osmanlı döneminde yarı özerk Kürt mirliği.

✅ Liste Özeti

Ege’den Doğu’ya uzanan Kürt Beylikleri: Menteşe, Aydın, Germiyan, Hamid, Karamanlı, Dulkadir, Ramazan 

Amasya Emirligi (batı ve iç anadolu )

Doğu ve Güneydoğu Kürt Beylikleri: Artuklular, Mervanîler, Botan, Hezbanî, Bitlis, Palu, Van,Hakkari, Sason

☆ Asimilasyona yenilen yani Dilini , Tarihini ,Kimligini unutan bir milletin yarını ve geleceği asla olamaz .! ☆

Devam edecek 

 

09.06.2025       I.Ates

🕰️ A. M.Ö.11.000/ 70.000 – 3.000 Arası: Paleolitik ve Neolitik Erken Medeniyetler

🟢 Uygarlık/Topluluk 🗓️ Tarih 🌍 Bölge 🏷️ Not

Şanidar İnsanları M.Ö. 70.000–30.000 Zagros Dağları (Kürdistan) Proto-Kürt halkı olarak yorumlanır.

Girê miraza Göbeklitepe Kültürü 

M.Ö. 11.500–9.500 Urfa – Mezopotamya Proto-Kürt inanç 

izleri (Kurd tapınak yapıları)

M.Ö. 5000–2000 Guti / Kurtîler 

Zagros – Luristan – Doğu Mezopotamya Erken Kürt halkı,   M.Ö. 3000–500 “Kurtî” etnonimi.Elamlar (Kurdî Elamî) 

M.Ö. 3000–500 Güneybatı Aryani Kürt kökenli Lurî-Elamî bağları.

🕰️ B. M.Ö. 3000 – 500: Devletleşen Kürt Uygarlıkları

🟢 Uygarlık 🗓️ Tarih 🌍 Bölge 🏷️ 

M.Ö. 3000–2000 Sûmerî/Kengerler 

Sümer – Mezopotamya "Kenger" ve "Kurdî" ilişkisi .

M.Ö. 2800–1500 Lulular / Lolo / Karduklar Zagros – Diyarbakır Kürtlerin ataları olarak görülür.

M.Ö. 2700–1300 Hurri İmparatorluğu

Doğu Anadolu – K. Mezopotamya Hurriler ile Kürtler arasında doğrudan etnik bağ mevcut .

M.Ö. 2500–1760 Mari Kürd Devleti 

Orta Fırat (bugünkü Suriye)de Kürt beyleri  

M.Ö. 2000–1155 Kassitler

Babil – Luristan Kürt kökenli imparatorluk özellikle Lurî bağlantılı.

M.Ö. 2000–1000  Hatti – Kalaşma – Gordion Orta Anadolu Kürt-Hatti dil birliği mevcuttur. .

M.Ö. 1500–1300 Mitanni İmparatorluğu  Kuzey Mezopotamya Suriye Hint-Avrupa dili konuşan Kürtlerin atası .

M.Ö. 728–550 Aryanî Med İmparatorluğu aryan – Doğu Anadolu Kürtlerin etnik kökeninde temel rol oynar.

🕰️ C. M.Ö. 500 – M.S. 1000: Hanedanlar Çağı

🟢 Devlet / Hanedan 🗓️ Tarih 🌍 Bölge 🏷️ Not

M.Ö. 550–330 Ahameniş (Axamenî) 

Aryan – Mezopotamya  Medlerle karışık Kürt unsurlar

M.Ö. 162–M.S. 72 Kommagene Krallığı Adıyaman – Urfa Med-Kürt sentezi

M.Ö. 430–355 Kaduene Krallığı 

Botan – Şırnak civarı Karduk torunları.

M.Ö. 95 civarı  Sophene Krallığı 

Malatya – Fırat arası Kürt/Urartu kökenli yönetim

Subaru Krallığı M.Ö. 1700–1200 

Kuzey Irak – Suriye Hurri ile bağlantılı

🕰️ D. M.S. 900 – 1750: Kürt Hanedanlar ve İslam Dönemi

🟢 Hanedan / Devlet 🗓️ Tarih 🌍 Bölge 🏷️ Not

 

906–1010 Hezbanîler Botan İlk 

İslami Kürt emirliği

959–1015 Hasanweyhîler Kirmanşah – Luristan Lurî-Kürt hanedanı

990–1085 .Merwanîler Diyarbakır 

Şeddadîler 951–1199 Erivan – Gence Azerbaycan’da Kürt yönetimi

Revadîler 955–1071 Tebriz Erken Kürt emirliği

Büveyhîler 934–1062 Aryan – Irak Kürt hanedan

900–1200 Fadlavi / Lur-i Büzürg 

Luristan Kürt-Lur unsurlar

900–1200 Alamut (Ziyârî) 

Aryan’ın kuzeyi Kürt kökenli 

Bâtınî hareket

1202–1271 Zekeriyâlar  Ahlat – Van Orta çağ Kürt beyliği

1171–1341 Eyyubîler Mısır – Suriye – Kürdistan Eyyubi’nin hanedanı

1706 –1794 Zend Hanedanı

Aryanî – Şiraz Kerim Han Zend

Sıradaki adım: 

➡️  Batı Anadolu’daki Kürt Beylikleri ve  diğer emirlikleri de ekleyebiliriz.

09.06.2025      İ.ATEŞ